- DICTATOR
- DICTATORsummus Magistratus, apud rom. A' Consulibus, periclitante Rep. nominatus. Primus F. Lartius Flavus Consul, A. C. 256. qui seditionem sedaverat: Adiunxit sibi Spurium Cassium, Equitum Magistrum, qui iussa exsequeretur. Dignitas semestris tantum, sed a Sulla et Caesare perpetua facta est. Securibus 24. Dictator usus, absolute imperabat, cessantibus reliquis omnibus Magistratibus, Tribunis Pl. exceptis. Polyb. l. 3.. Vide et Pompon. Laet. de Magistr. rom c. 16. Sic autem dictus est, teste Varrone Ling. Lat. l. 4. vel quod a Consule diceretur; vel quod eius dicto omnes audientes essent. Alio nomine Magister populi est appellatus, sicut is, quem ipse Dictator postea ascivit, Magister equitum vocatus est. Et primo quidem seditionis sedandae et rei gerendae causâ hic Magistratus est institutus: Postea vero propter alia etiam ardua negotia creatus Dictator est: ut clavi figendi, Comitiorum habendorum, Latinarum feriarum, Senatus legendi etc. causâ. Conferebatur dignitas haec alicui viro Consulari spectatae virtutis, non a populo, aut per suffragia, nec a Senatu, sed a Consule, vivâ voce (rarius per literas:) Quae cum regulariter semestris esset, ad annum tamen, necessitate poscente, continuata est Camillo, bis L. Papyrio Cursori et Q. Fabio Maximo. Hinc illa Cic. lex: Ast quando duellum gravius, discordiaeve civium crescunt, unus ne amplius sex menses, nisi Senatus creverit, idem iuris, quod duo Consules, teneto, isque ave sinistrâ dictus populi Magister esto. quin etlam de pluribus legitur, quod ante legitimum tempus, decimoquarto vel quinto die, postquam Dictaturam adepti fuerant, eandem deposuêrunt. De Dictatore porro notandum, non licuisse illi equum, nisi ituro ad bellum, conscendere, aut ullos sumptus facere ex aerario, sine Senatus, (quem convocandi ius habebat) consulto vel populo iussu: Proditque Dionys. l. 5. Neminem Dictatorum in hoc Magistratu gessisse se immodeste vel inciviliter; vulgoque fuisse creditum, unicum id esse cuiusvis in sanabilis mali remedium: et extremam hanc salutis spem reliquam, ceteris deficientibus. Donec quadringentis annis elapsis a T. Largii vel Lartii Dictatura, L. Corn. Sulla primus et solus acerbe crudeliterque eâ usus effecit, ut tum primum sentirent Romani, quod superioribus temporibus ignoraverant, Dictaturam esse Tyrannidem. Vide Ioh. Rosin. Antiqq. Rom l. 7. c. 17. Stad. Notis in Flor. l. 1. c. 11. ut quod vi et iniuriâ occupaverat imperium, religione atque iustitiâ gubernaret etc. Quo factum est, ut quemadmodum olim Regnum, propter tyrannidem Tarquiniorum, ita Dictatura, propter odium dominationis Sullanae, adde et Iulianae, sub titulo potestatis huius exercitae, in flagrantissimam omnium detestationem pervenerit: atque, uti Regnum instituto Valerii, ita Dictatura, lege Antoniâ ex Rep. in perpetuum quasi exilium fuerit relegata. Itaque Dictaturam, quam pertinaciter ei deferebat populus, constanter repulit Augustus, apud Vell. Paterc. Hist. Rom. l. 2. c. 89. Vide Boecler. Notis in h. l. Interim sub Dictaturae nomine et honore eum regnasse ex Eutrop. ad l. 1. docet Schegkius. DICTATORUM APUD ROMANOS SERIES. T. Lartius primus Dictator A. U. C. 256. Magister Eq. ei additus Sp. Cassius. A. Posthumius A. U. C. 257. Mag. Eq. T. Ebutius. M. Valerius Volesi fil. A. U. C. 260. L. Q. Cincinnatus A. U. C. 294. L. Tarquinius, Mag. Eq. L. Q. Cincinnatus A. U. C. 316. Magister Eq. C. Servilius Hala. Mamercus Aemilius A. U. C. 318. L. Q. Cincinnatus Mag. Eq. A. Servilius Priscus vel Structus, A. U. C. 319. Mag. Eq. A. Posthumius Ebutius Helinus. Mamercus Aemilius iterum, A. U. C. 321. Mag. Eq. Posthumius Tubero. A. Posthumius Tubertus A. U. C. 324. Mag. Eq.Iulius. Mamercus Aemilius denuo A. U. C. 329. Mag. Eq. A. Cornelius. Q. Servilius Priscus, cuius fil. C. S. Hala Mag. Eq. P. Cornelius A. U. C. 342. C. Servilius Hala Mag. Eq. M. Furius Camillus A. U. C. 358. M. Eq. P. Cornelius Scipio. M. Furius Camillus iterum. Mag. Eq. L. Valerius, A. U. C. 365. M. Furius Camillus Dictatortertium, Mag. Eq. C. Servilius Hala A. U. C. 366. A. Cornelius Cossus, T. Q. Capitolinus Mag. Eq. T. Quintius Cincinnatus A. U. C. 375. Mag. Eq. A. Sempronius Atracinus. M. Furius Camillus iterum, Mag. Eq. L. Aemilius. P. Manlius, statim post Camillum: Mag. Eq. C. Licinius. M. Furius Camillus Dictator quintum, A. U. C. 380. Mag. Eq. T. Quintius Poenus. L. Manlius Imperiosus Dict. clavi figendi, A. U. C. 391. Magister Eq. L. Pinarius. Appius Claudius, paulo post. T. Quintius Poenus A. U. C. 393. Magister Eq. Sergius Cornelius Maluginensis. Q. Servilius Hala A. U. C. 396. T. Quintius Mag. Eq. C. Sulpitius. A. U. C. 397. Mag. Eq. Marcus Valerius. Cn. Marcus Rutilius primus Dictator de plebe, A. U. C. 399. Mag. Eq. etiam de plebe C. Plautius. T. Manlius L. fil., Mag. Eq. A. Cornelius Cossus. C. Iulius; Mag. Eq. L. Aemilius. M. Fabius Dict. Quintus Servilius Mag. Eq. L. Furius Camillus Dict. P. Corn. Scipio Mag. Eq. T. Manlius Torquatus Dict. A. Cornelius Cossus Mag. Eq. L. Furius Camillus II. Dict. Cn. Manlius Capitolinus Mag. Eq. P. Valerius Publicola Dict. feriarum, Q. Fabius Ambustus Mag. Eq. M. Valerius Corvinus Dict. L. Aemilius Mamercus Mag. Eq. L. papyrius Crassus Dict. L. Papyrius Cursor Mag. Eq. P. Philo Dict. Iunius Brutus Mag. Eq. Claudius Regillensis Dict. C. Claud. Hortator Mag. Eq. vitio creati. L. Aem. Mamercus Dict. Comitiorum causâ, P. Philo Magister Eq. P. Corn. Ruffinus Dict. M. Antonius Mag. Eq. vitio creati. M. Papyrius Crassus Dict. P. Valerius Publicola Mag. Eq. Cn. Quintilius Dict. clavi figendi, L. Valerius Mag. Eq. M. Claudius Marcellus vitio creatus Dict. Spur. Posthumius Mag. Eq. L. Papyrius Cursor, Dict. Q. Fabius max. Rutilianus Mag. Eq. Q. Cornelius Arvina Dict. M. Fabius Ambustus Mag. Eq. q. Fabius Amb. Dictator, Q. Aemilius Paetus Mag. Eq. vitio creati. M. Aemilius Pap. Dictator, L. Val. Flaccus Mag. Eq. L. Aemilius Dict. L. Fulvius Mag. Eq. Q. Fabius Dict. A. Caeretanus Mag. Eq. in praelio moritur, succedit Fabius. G. Menenius Dict. quaestionibus exercendis, M. Follius Mag. Eq. C. Petilius Dict. M. Follius Mag. Eq. C. Iun. Bubulcus Dict. L. Papyrius Cursor III. Dict. C. Iun. Bubulcus Magister. Eq. P. Cornelius Scipio Dict. P. Decius Mus Magister Eq. C. Iunius Bubulcus Dict. M. Titinius Mag. Eq. M. Valerius Maximus Dict. M. Aemilius Paulus Mag. Eq. L. Cornelius sulla Dict. perpetuus. C. Iulius Caesar similiter. Post quem Augustus Imp. dictaturam a populo oblatam recusavit, vide supra.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.